1.-Jan amparan jan kayunitante. Kunapachkamay ch’ amasax
Utjchistani, ukakamax kunas lurt’ asakiñawa.
No somos mancos ni cojos .Hsata donde tengamos pudor y fuerza, debemos
hacer algo.
2.-Tumptt’ askasax janiw anakit
sayt’añas .Jaqi
Masisarux kun lirañs yanapt’ asikiñawa.
Mientras estamos de visita , no se debe estar sentado ni parado. Se
debe ayudar en cualquier actividad.
3.-Janiw jaqi jak’ atx jach’ at
arsusiñati , Jilirinakax k’ umiriwa.
Cerca la gente , nod¡se debe expresarse en voz alta , hay que evitar la
critica de las personas mayores .
4.-Janiw chuym lakqar waytas
sarnaqañakiti. Amuyt’ asisaw llamp’u
Chuymasamp sarnaqt’ asiskaña.
No se debe andar con soberbia ni con arrogancia . Se
debe conservar la humildad y la prudencia .
5.-Manq’ir munir jaqinx kunas jasq’ arañaxa, Lunthatasiñ k’ arisiñakiw
Jan walikiti, kunas lurjt’
asikiñawa.
Nada es verguenza para la gente que sabe comer y beber . Solo es
Pecado robar o mentir . por lo tanto , uno debe trabajar de lo que sea.
6.-jaqiñ wiranx ma pirqas lluxisi puniwa , ukas askicht’ atakawa. Janiw
kunas sintich’ amapunikiti.
En la vida de casados hasta una pared
se cae, y tiene arrreglo . N o hay nada que sea impsible de realizar.
7.-Jan liyiñ jan qilqañ yatiñax , ampar muruksnas kayu muruksnas ukhamawa. Yatiñasti taqi tuqir
uñatatasiñawa.
El no saber leer ni escribir, es comona ener manos ni pies . El saber ,
esver nuestra propia realidad , es ver el mundo
con nuestros propios ojos.